Πρώτος λόγος
ΕΝΟΨΕΙ 1996...Αν πήρατε τους 'Τροχούς' στις πρώτες μέρες της κυκλοφορίας τους, τότε δεν
έχετε ακόμη ξεμπερδέψει με το 1995. Αν όχι, τότε τα ημερολόγια δείχνουν 1996
και ο πυρετός των εορτών έχει κοπάσει.
Σε κάθε περίπτωση, καλή χρονιά σε όλους!
Καλή χρονιά... Ευχή κλισέ θα πείτε. Όπως όλες οι ευχές εξάλλου. Και οι
Έλληνες είμαστε ειδικοί στις ευχές. Είμαστε επιστήμονες ευχολόγοι. Αρα
είμαστε και αισιόδοξοι. Όταν εύχεσαι κάτι, δεν μπορεί, κάπου μέσα σου
πιστεύεις ότι μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Και για να είσαι αισιόδοξος,
ως νεοέλλην, πρέπει να ξεχνάς. Ορίστε λοιπόν το τρίτο μας χαρακτηριστικό:
υστερούμε σε μνήμη, ξεχνάμε εύκολα δηλαδή και, κυρίως, όσα μας πονάνε.
H ευχολογία, η αισιοδοξία και η λήθη, που φαίνεται να μας χαρακτηρίζουν,
διογκώνονται στις έντονες στιγμές μας, ειδικά όταν αυτές είναι θετικά
φορτισμένες. Όπως αυτές τις μέρες, που όλοι ξαφνικά κυκλοφορούμε με μια
μάσκα ανθρωπιάς στα άλλοτε αγχωμένα πρόσωπά μας. Όλοι αγαπάμε αλλήλους και
μετά, για να ξεδώσουμε, μπουκάρουμε στο Κόντινεντ και χτυπάμε δύο καρότσια
μέχρι πάνω. Για να πάει καλά η χρονιά. Και το βράδυ της παραμονής, ό,τι
έχει μείνει από το καταναλωτικό ξεσπάθωμα, το ρίχνουμε στην τσόχα. Έτσι για
το γούρι. Ξεχνάμε, και την κρίση, και τη λιτότητα. Τις ξορκίζουμε σε δυο
ριξιές. Λησμονούμε τις ?εξεγέρσεις? του Κορυδαλλού, τις αντικαθεστωτικές
?ανησυχίες? του Πολυτεχνείου, ξεχνάμε ακόμη και τις αμέτρητες live
μεταδόσεις από τον 7ο, το ισόγειο και την... τέντα του Ωνάσειου. Από αυτή
τη σκοπιά, οι μέρες των γιορτών λειτουργούν θετικά στην ?κοινή?
(τηλεοπτική;) ψυχολογία μας. Εντάξει, θα πάρουμε λίγη παραπάνω δόση από
κιτς τηλεοπτικού τύπου αλλά θα ξεχαστούμε ρε αδερφέ. Ρούλα, γαλοπούλα και
ξερό ψωμί. Θα γίνουμε λίγο Βραζιλιάνοι. Μόνο που αυτοί ξεχνούν με τους
τρόπους τους τη φτώχεια, όλο το χρόνο. Εμείς το καταφέρνουμε μόνο κατά
περιόδους: Χριστούγεννα, Πάσχα και δεκαπενταύγουστο...
Το ερώτημα που προέχει λοιπόν, ενόψει του ?96, είναι: να ξεχνά κανείς ή να
μην ξεχνά; Να αισιοδοξεί ή να μην αισιοδοξεί; Να δίνει ευχές ή όχι;
Όσον αφορά το πρώτο, η απάντηση περιπλέκεται. Να ξεχνάμε, ναι. Και να
αφήνουμε στην άκρη όλες τις αηδίες που μας πετάνε στα μούτρα καθημερινά,
πρωτοσέλιδα και δελτία. Να μην ασχολούμαστε δηλαδή. Να τα προσπερνάμε με
πνεύμα νεοελληνικό: ωχαδερφικά... Και στις καθημερινές, και στις
?γιορτάρες? μέρες. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλα πιο σημαντικά πράγματα.
Ξέρετε τώρα... Για παιδεία μιλάμε, για πολιτισμό και για μέλλον. Αλλά ποιος
μοιάζει να δίνει σημασία σε τέτοιες λεπτομέρειες;
Σχετικά με το αν πρέπει να αισιοδοξούμε ή όχι, τι να πει κανείς; Αν δεν το
κάνουμε, θα σημαίνει ότι έχουμε παρασυρθεί από αυτούς που για χρόνια μιλάνε
για τον πάτο του ποτηριού. Αν βέβαια επιμένουμε αισιόδοξα, θα κατηγορηθούμε
ότι ζούμε σε δική μας, εικονική πραγματικότητα. Καλύτερα έστω κι έτσι...
Για τις ευχές, τέλος, καλές είναι για τις γιορτές και τους γάμους. Όμως
φτάνει πια, δεν μπορούμε να πηγαίνουμε μπροστά με ευχολόγια. Ούτε με
συγγνώμες του τύπου ?αν η γιαγιά μας είχε καρούλια?. Το να δικαιολογούμε
τις ήττες μας σαν κοινωνία με βάση την ?κακούργα ιστορία? είναι κόλπο που
ανήκει στις προηγούμενες γενιές. Είναι τακτική looser. Και θέλουμε να
πιστεύουμε ότι εμείς, οι νέοι Έλληνες (και όχι νεοέλληνες), loosers δεν
είμαστε.
Για την ώρα, ας παραβούμε τον κανόνα και ας ευχηθούμε - πρώτη και τελευταία
φορά - για το νέο έτος: να ευχηθούμε στο ίδιο να είναι πιο πολιτισμένο και
ειρηνικό. Το ?ευτυχές? είναι σχετική έννοια... Και σ? εμάς, ευχές για ένα
1996 με υγεία (πάντα). Με περισσότερη δημιουργική δουλειά και λιγότερα (ή
καθόλου) ?οχτώμισι?. Με περισσότερα ταξίδια και λιγότερη ?πολιτική?. Με
περισσότερη εθνική περηφάνεια και λιγότερη εθνικιστική υστερία. Με
περισσότερη Ελλάδα και λιγότερη Αθήνα. Και στα καθ? ημάς: ευχές για πιο
ασφαλή 40ό παράλληλο, για καλύτερες σχέσεις με τους γείτονες, για ελληνική
Θράκη (να μην ξεχνιόμαστε...) και ταχύτερα έργα υποδομής.
Ζητάμε πολλά; Οι επόμενες 365 μέρες θα δείξουν..._Α.Τ.